Dziecko to mały człowiek, to samoistna jednostka, która zasługuje na szacunek i przestrzeganie jej praw. Janusz Korczak, który cenił wartości: sprawiedliwość, szacunek, godność, piękno, prawdę i miłość do bliźniego, apelował do wychowawców, aby zatroszczyli się o podstawowe prawa dziecka. Prawa dziecka przysługują bowiem każdemu dziecku niezależnie od wieku, płci, koloru skóry czy narodowości.
– Janusz Korczak
ORGANIZACJA I ZADANIA OŚRODKÓW ADOPCYJNYCH
Od 1 stycznia 2012 r. Samorząd Województwa Mazowieckiego na podstawie ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – realizuje zadanie, zlecone z zakresu administracji rządowej, polegające na organizowaniu i prowadzeniu w województwie ośrodków adopcyjnych.
I. Wojewódzki Ośrodek Adopcyjnyw Warszawie przy ul. Grzybowska 80/82 (ośrodek publiczny działający w strukturze Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej) oraz Oddziały Wojewódzkiego Ośrodka Adopcyjnego w: Ciechanowie, Ostrołęce, Radomiu, Siedlcach, Płocku – więcej informacji dostępne jest w odrębnej zakładce https://adopcjawarszawa.pl/
II. Niepubliczne ośrodki adopcyjne prowadzone na zlecenie Województwa Mazowieckiego przez organizacje pozarządowe i Kościół Katolicki (na podstawie 5-letnich umów powierzenia) :
- Ośrodek Adopcyjny Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie,
- Katolicki Ośrodek Adopcyjny Diecezji Warszawsko – Praskiej w Warszawie
- Katolicki Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji Radomskiej w Radomiu.
ZADANIA OŚRODKÓW ADOPCYJNYCH:
- przyjmowanie wniosków w sprawie pomocy w przeprowadzeniu procedury adopcyjnej,
- przeprowadzanie rozmów wstępnych z kandydatami na rodziców adopcyjnych,
- przeprowadzanie wywiadów adopcyjnych,
- prowadzenie rozmów biograficznych,
- przeprowadzanie testów psychologicznych,
- prowadzenie szkoleń grupowych w trybie cotygodniowych spotkań w oparciu o program “PRIDE” zatwierdzony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 3/2017/RA. z dnia 23.03.2017r.,
- prowadzenie rejestru wydanych świadectw o ukończeniu szkolenia,
- dokonywanie zespołowej kwalifikacji kandydatów na rodziców adopcyjnych,
- towarzyszenie przy kontakcie z dzieckiem, pomoc w przygotowaniu wniosku i stosownych dokumentów do sądu,
- prowadzenie nadzoru nad przebiegiem okresu osobistej styczności na zlecenie sądu, i udzielanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej, wsparcie postadopcyjne,
- udział w posiedzeniach zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dzieci
- organizowanych przez placówki opiekuńczo – wychowawcze z terenu Mazowsza,
- wsparcie pracowników z placówek opiekuńczo – wychowawczych w zakresie bieżącej problematyki dzieci.
- współpraca z oddziałami ginekologiczno – położniczymi w zakresie pomocy kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno – położniczych sygnalizującymi zamiar powierzenia swojego dziecka do adopcji,
- poradnictwo psychologiczne, rozmowy i porady prawne dla kobiet w ciąży sygnalizującymi zamiar powierzenie
Ośrodki adopcyjne niepubliczne
Zgodnie z art. 184 ustawy organy jednostek samorządu terytorialnego mogą również zlecić realizację tego zadania organizacjom pozarządowym, prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej lub pomocy społecznej, a także osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła (…) i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej. Na terenie województwa mazowieckiego działa Wojewódzki Ośrodek Adopcyjny (w strukturach Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej) wraz z pięcioma oddziałami oraz trzy niepubliczne ośrodki adopcyjne, którym powierzono to zadanie na podstawie 5-letnich umów, finansowane z dotacji celowej przekazywanej przez Wojewodę Mazowieckiego. Podział tych środków dokonywany jest corocznie przez Zarząd Województwa Mazowieckiego.
Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Warszawie prowadzony przez Diecezję Warszawsko-Praską;
Działa na zlecenie Województwa Mazowieckiego od 2012 r. na postawie umowy o powierzeniu zadania: prowadzenie ośrodka adopcyjnego, poprzez szkolenia według programu „Służyć Najmniejszemu” wzmacnia prawidłową motywację ,obniżenie lęku i podniesienie kompetencji do sprawowania funkcji opiekuńczych i wychowawczych wobec dzieci, u kandydatów na rodziców adopcyjnych zarówno w kraju jak i zagranicą. Od grudnia 1998 roku Ośrodek ma prawo przeprowadzać adopcje zagraniczne.
Od 17 stycznia 2017 roku jest jedynym mazowieckim ośrodkiem adopcyjnym upoważnionym do współpracy z organami centralnymi innych państw lub z licencjonowanymi przez rządy innych państw organizacjami lub ośrodkami adopcyjnymi (M.P. poz. 35). Na jego mocy mającym prawo do przeprowadzania przysposobień dzieci z Polski poza granice kraju.
Więcej o środku tu: https://adopcja.org
Sekretariat
tel./fax (22) 618 – 92 – 45
(pon – pt w godz. 9:00 – 18:00)
katolickiosrodek@interia.pl
Dział Adopcji Krajowych
tel. (22) 818-53-37
(pon-pt w godz. 9.00-18.00)
Dział Adopcji Zagranicznych
tel./fax (48 22) 818-54-30
(pon-pt w godz. 9.00-15.00)
koa.zagranica@interia.pl
Ośrodek Adopcyjny w Warszawie Towarzystwa Przyjaciół Dzieci
Jest najstarszym w Polsce stowarzyszeniem tworzącym ruch społeczny na rzecz pomocy dzieciom i rodzinom. Ośrodek Adopcyjny jest placówką diagnostyczną, konsultacyjną i szkoleniową. Na jego pracę składa się diagnozowanie, a następnie szkolenie kandydatów zakwalifikowanych do adopcji (autorskim programem „D.R.O.G.A. do rodzicielstwa”), praca z rodziną biologiczną, w tym z kobietami będącymi w nieakceptowanej ciąży, gromadzenie informacji o dzieciach zgłoszonych do przysposobienia, kwalifikowanie i dobór dla dzieci takich rodzin, które będą mogły zaspokoić ich potrzeby. Ośrodek pomaga także dorosłym osobom adoptowanym w poszukiwaniu swoich korzeni, wspiera rodziny adopcyjne przeżywające trudności wychowawcze oraz prowadzi Adopcyjny Telefon Zaufania.
Podejmowane w Ośrodku zadania mają na celu właściwe przygotowanie rodzin adopcyjnych do przyjęcia dziecka, które wcześniej doświadczyło straty i zmniejszenie liczby dzieci pozostających bez rodziny.
Więcej o ośrodku tu: http://www.adopcjatpd.pl
Dane teleadresowe:
ul. Kredytowa 1a/13, 00-056 Warszawa
tel./fax 22 826-22-15
tel. 22 827-50-23 – Adopcyjny Telefon Zaufania
tel. kom. 501 615 204
e-mail: tpd-osrodek@adopcjatpd.pl
www: http://adopcjatpd.pl
Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu przy Caritas Diecezji Radomskiej
Katolicki Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji Radomskiej w Radomiu przy ul. Kościelnej. Do Ośrodka zgłaszają się matki spodziewające się dziecka, znajdujące się w trudnej sytuacji, osoby borykające się z problemem przemocy w rodzinie, nałogami, czy niezaradne życiowo. Dla bardzo wielu osób Ośrodek jest pierwszym miejscem, gdzie spotykają się ze zrozumieniem, konkretną pomocą, czy gestem życzliwości. W swojej pracy kieruje się Społeczną Nauką Kościoła w zakresie małżeństwa i rodziny oraz ochrony życia nienarodzonych. Udziela pomocy wszystkim potrzebującym bez względu na ich poglądy, wyznanie, kolor skóry, przekonania polityczne, czy religię. Placówka przygotowuje kandydatów do przysposobienia dziecka. Każdego roku do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego zgłasza się kilkanaście rodzin potrzebujących specjalistycznego wsparcia. Z prowadzonego w Ośrodku poradnictwa, korzysta rocznie kilkaset osób, usiłując w ten sposób poradzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi, często powstałymi w wyniku uzależnień, bezradności czy choroby. Wszystkim tym osobom Ośrodek daje wsparcie emocjonalne, udziela porad, konsultacji lub w razie potrzeby prowadzi terapie psychologiczne.
Więcej o ośrodku tu: http://www.adopcjaradom.pl
ul. Kościelna 3,
26-604 Radom
48 385 15 34 oraz +48 605999964
Adopcja na Mazowszu zorganizowana jest obecnie w następujący sposób:
Opis procedury adopcyjnej
Procedurę adopcyjną można podzielić na dwa aspekty:
a) dotyczący rodziny,
b) dotyczący dziecka.
Procedurę adopcyjną w odniesieniu do rodziny można podzielić zaś na trzy główne etapy:
1. Przygotowawczy, na który składa się m.in.:
a) diagnoza rodziny (testy psychologiczne, rozmowy, wywiad środowiskowy),
b) szkolenie: cykl 9-10 spotkań najczęściej grupowych, w trakcie których rodzina uczestniczy w wykładach i ćwiczeniach z zakresu m.in. praw dotyczących adopcji, rozwoju dziecka, straty, więzi, zaburzeń, motywacji do adopcji i wielu innych zagadnień
c) kwalifikacja rodziny – decyzja komisji ośrodka.
Okres przygotowania trwa zazwyczaj kilka miesięcy, gdyż wymaga to kilku spotkań, udziału w sesjach szkoleniowych, które odbywają się raz w tygodniu, raz na dwa tygodnie lub raz na miesiąc w zależności od ośrodka;
2. Oczekiwania na dziecko – okres od ukończenia etapu przygotowawczego do przedstawienia propozycji dziecka. Okres ten jest trudny do określenia w czasie, gdyż zależy m.in. od oczekiwań rodziny (w odniesieniu do wieku dziecka, stanu zdrowia, liczebności rodzeństwa itp.), liczby dzieci zgłoszonych i zakwalifikowanych do adopcji, liczby rodzin zakwalifikowanych i oczekujących na adopcję dziecka;
3. Postępowania sądowego – czas od złożenia wniosku do sądu do ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie. Okres ten trwa zazwyczaj od kilku tygodniu do kilku miesięcy i zależy całkowicie od decyzji sądu (terminu wyznaczenia sprawy, sporządzenia dodatkowych opinii itp.).
Działania ośrodka adopcyjnego w procesie adopcyjnym to :
a) poradnictwo adopcyjne,
b) spotkania i rozmowy z rodziną,
c) wywiad w miejscu zamieszkania rodziny,
d) diagnoza psychologiczna,
e) szkolenie (cykl spotkań),
f) kwalifikacja rodziny,
g) przedstawienie propozycji dziecka i towarzyszenie przy pierwszym kontakcie,
h) pomoc w przygotowaniu wniosku do sądu,
i) sporządzenie opinii na zlecenie sądu z okresu od umieszczenia dziecka w rodzinie
do orzeczenia przysposobienia,
j) poradnictwo postadopcyjne.
Droga do kwalifikacji dziecka do adopcji:
Aby dziecko mogło trafić do rodziny adopcyjnej, musi na to pozwalać jego sytuacja prawna, tzn. gdy rodzice biologiczni zrzekli się swoich praw rodzicielskich, zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub gdy dziecko jest sierotą zupełną. Dziecko z jedną z wyżej opisanych sytuacji prawnych zgłaszane jest do ośrodka adopcyjnego.
Zgłoszenia mogą dokonać m.in.: organizator rodzinnej pieczy zastępczej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której przebywa dziecko, regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna lub interwencyjny ośrodek preadopcyjny, sąd, kurator, podmiot leczniczy oraz inne instytucje i osoby, które powzięły informacje o dziecku uzasadniające zakwalifikowanie go do przysposobienia. Ośrodek adopcyjny gromadzi i sporządza dokumentację oraz dokonuje kwalifikacji dziecka do adopcji. Tylko dzieci zakwalifikowane mogą być umieszczane w rodzinach adopcyjnych.
Dokumentacja kandydatów do przysposobienia dziecka i dzieci do adopcji prowadzona przez ośrodki dotyczy:
1. kandydatów do przysposobienia dziecka,
2. szkoleń kandydatów do przysposobienia dziecka,
3. dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia, w tym dzieci do przysposobienia związanego ze zmianą dotychczasowego miejsca zamieszkania z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie,
4. pomocy pedagogicznej, psychologicznej i z zakresu prawa rodzinnego udzielonej osobom, które przysposobiły dziecko i rodzinom naturalnym,
5. rejestru osób, które ukończyły szkolenie.
Kwalifikacja dziecka do adopcji obejmuje:
1. diagnozę psychologiczną dziecka,
2. określenie specyficznych potrzeb dziecka,
3. ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnych w nowej rodzinie,
4. ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka.
Po zakwalifikowaniu do adopcji dziecko przedstawiane jest rodzinie, poprzez:
1. zapoznanie z dokumentacją dziecka,
2. bezpośrednie spotkanie z dzieckiem,
3. odwiedziny u dziecka po podjęciu pozytywnej decyzji o przysposobieniu, do czasu wydania postanowienia sądu o wyznaczaniu okresu osobistej styczności.
Dokumenty, jakie kandydaci do przysposobienia dziecka składają w ośrodku adopcyjnym:
1. Odpis zupełny aktu małżeństwa, osoba samotna – metryka urodzenia.
2. Zaświadczenia o stanie majątkowym, uposażeniu z miejsca pracy – PIT.
3. Opinie z miejsca pracy lub środowiska zamieszkania.
4. Zaświadczenie lekarskie:
- o ogólnym stanie zdrowia, o niewystępowaniu chorób społecznych i zakaźnych oraz braku przeciwwskazań do sprawowania opieki nad dzieckiem,
- o przyczynach braku potomstwa (dokumentacja poświadczająca leczenie),
- o stanie zdrowia psychicznego (poradnia zdrowia psychicznego) że nie występują choroby, które byłyby przeciwwskazaniem do opieki nad dzieckiem.
5. Poświadczenie z poradni odwykowej właściwej dla miejsca zamieszkania o braku uzależnienia od alkoholu i narkotyków.
6. Własnoręcznie napisane życiorysy.
7. Zaświadczenie o niekaralności.
8. Podanie do Ośrodka z prośbą o pomoc w przygotowaniu sprawy o przysposobienie dziecka.
9. Oświadczenie o wyrażeniu zgody na udostępnienie danych osobowych na potrze-by Ośrodka i Sądu.
Dane statystyczne z działalności mazowieckich ośrodków adopcyjnych w roku 2022
- Ośrodki adopcyjne w roku 2022 obsłuży 379 rodzin zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka:
a) przeszkoliły 159 kandydatów na rodziców adopcyjnych
b) zakwalifikowały do procesu przysposobienia 288 rodzin
c) udzieliły 10 894 porad osobom zainteresowanym przysposobieniem dziecka
d) przeprowadziły 892 procedur adopcyjnych tj. powierzyły
– 375 dzieci do 307 rodzin z czego:
– 363 dzieci do 299 rodzin adopcyjnych krajowych
– 12 dzieci do 8 rodzin adopcyjnych zagranicznych
e) uczestniczyły w 2 003 posiedzeniach Zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, prowadzonych przez organizatorów pieczy zastępczej funkcjonujących w 42 powiatach województwa mazowieckiego,
f) przeprowadziły kwalifikację 291 dzieci do przysposobienia,
g) udzieliły 12 784 porad w zakresie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego w postępowaniu postadopcyjnym (poradnictwo, grupy wsparcia rodziców adopcyjnych po adopcji, wsparcie dorosłych adoptowanych)
| Rok | 2022 |
| liczba adopcji krajowych | 375 |
| liczba adopcji zagranicznych | 12 |
| Łącznie | 387 |
2. Adopcja zagraniczna
Do przeprowadzania procedur adopcji międzynarodowych wyznaczonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uprawniony jest ośrodek adopcyjny niepubliczny:
Katolicki Ośrodek Adopcyjny Diecezji Warszawsko-Praskiej w Warszawie, Wojewódzki Ośrodek Adopcyjny w Warszawie jako jedyny w Polsce jest uprawniony do prowadzenia Centralnego Banku Danych o dzieciach zakwalifikowanych do przysposobienia międzynarodowego.
Kraje do których najczęściej powierzania są dzieci do rodzin adopcyjnych poza RP to: Włochy (194), Stany Zjednoczone (198), Szwecja (32), Holandia (59), Hiszpania (32), Francja (14), Belgia (15), Niemcy (19) – stan na 31.12.2022 r.
| Rok | 2022 |
| liczba adopcji zagranicznych | 12 |
Liczba dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zgłaszanych do ośrodków adopcyjnych maleje i przedstawia się następująco:
| Rok | 2022 |
| liczba dzieci zgłaszanych do ośrodków adopcyjnych | 892 |
| liczba dzieci zgłaszanych do Centralnego Banku Danych | 438 |
Z analizy danych dotyczących dzieci zgłoszonych do Centralnego Banku danych wynika że zgłoszonych zostało 438 dzieci z tego: 107 zostało zakwalifikowanych do procesu adopcji natomiast , 331 dzieci nie zostało zakwalifikowanych.
3.Analiza wieku dzieci w CBD:
Ponad 42% stanowią w wieku 5-9 lat i ponad 35% dzieci powyżej 10 r.ż. Należy zwrócić uwagę, że dzieci zgłoszone do CBD, to dzieci które nie znalazły rodzin w Polsce, nie tylko ze względu na wiek ale przede wszystkim ze względu na ograniczenia zdrowotne i liczne dysfunkcje.
| Liczba dzieci zgłoszonych (stan na 31 grudnia 2022 r.) do ośrodków adopcyjnych z CBD: w tym dzieci w wieku: | RAZEM | |||
| poniżej 1 roku | od 1 roku do 4 lat | od 5 do 9 lat | 10 i więcej lat | |
| 2 | 36 | 43 | 26 | 107 |
4.Podstawowe dane za rok 2022 dotyczące kandydatów na dzieci zgłoszonych
do adopcji:
- liczba dzieci zgłoszonych do ośrodka – 892
- liczba dzieci zakwalifikowanych do adopcji – 298
- liczba dzieci zaadoptowanych – 379
- liczba dzieci przysposobionych w woj. Mazowieckiego – 305
- liczba porad dla rodzin adopcyjnych – 10 894
- liczba porad dla rodzin naturalnych – 1 639
- wsparcie pedagogiczno – psychologiczne w postępowaniu postadopcyjnym – 2 116