Programy specjalistyczne i profilaktyczne kierowane do mazowieckich rodzin w tym rodzin zastępczych
Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej jako jednostka organizacyjna Samorządu Województwa Mazowieckiego podejmując działania w obszarze ochrony dziecka i pieczy zastępczej zleca realizację programów profilaktycznych i specjalistycznych
na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Celem projektów jest poprawa funkcjonowania systemu rodzinnego poprzez zwiększenie dostępności do pomocy specjalistycznej, zapewnienie wsparcia rodzinom biologicznym oraz zastępczym poprzez podnoszenie ich umiejętności wychowawczych.
Wsparcie dla rodzin przeżywających trudności opiekuńczo – wychowawcze czy różnorodne kryzysy życia rodzinnego przyczyniło się do uzyskania pozytywnej i trwałej zmiany funkcjonowania systemu rodzinnego.
Minimalizacja ryzyka umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej wzmocniło potencjał i relację wewnątrz rodziny.
Środki finansowe przeznaczone na realizację programów od roku 2016 do chwili obecnej to ponad 9,3 mln złotych (9 345 874 zł).
Do końca 2021 r. wsparciem objęto ponad 17 tysięcy osób. W 2022 r. w programach będzie brało udział około 3 500 osób. Łącznie pomoc specjalistyczną otrzyma ponad 20 tysięcy osób (w tym: dorośli i dzieci).
Nabór do programów odbywa się we współpracy z miejskimi i gminnymi ośrodkami pomocy społecznej, powiatowymi centrami pomocy rodzinie, różnymi urzędami i placówkami publicznymi z terytorium Województwa Mazowieckiego, takimi jak: szkoły, sądy, kuratorzy społeczni, instytucje pomocowo – interwencyjne, policja, ośrodki interwencji kryzysowej.
Adresatami są: rodziny pełne, wielodzietne, rodziny niepełne, osoby samotnie wychowujące dzieci, osoby starające się o odzyskanie dzieci przebywających w pieczy zastępczej, rodziny w kryzysie, rodziny przeżywające trudności związane ze sprawowaniem opieki rodzicielskiej, rodziny borykające się z problemami socjalnymi, emocjonalnymi i wychowawczymi, rodziny z ryzykiem odebrania dzieci i umieszczenia ich w placówkach opiekuńczo – wychowawczych, a także rodziny adopcyjne i rodziny zastępcze (spokrewnione, niespokrewnione, zawodowe).
Specjaliści udzielający wsparcia rodzinom to: asystenci rodzin, psychologowie, pedagodzy, specjaliści ds. pracy z rodziną, socjoterapeuci, terapeuci uzależnień, terapeuci rodzinni, specjaliści ds. mediacji, prawnicy, coach, pracownicy socjalni, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej.
Praca specjalistów odbywa się w formie: spotkań, zajęć, warsztatów, szkoleń, porad i konsultacji indywidualnych oraz grupowych.
Prowadzone działania:warsztaty wzrostu kompetencji rodzin, praca z rodziną i indywidualna pomoc dla dzieci, coaching rodzinny, mediacje rodzinne, warsztaty z zakresu komunikacji bez przemocy dla rodziców, zajęcia dla dzieci po doznanych urazach działań przemocowych, zajęcia terapeutyczne dla rodziców i dzieci, terapeutyczne wyjazdy rodzinne /weekendowe, jedno- i kilkudniowe/, zajęcia kulturalno–edukacyjne, wycieczki i spotkania integracyjne rodzin, konkursy plastyczne, fotograficzne, kampania promująca rodzicielstwo zastępcze, seminaria wzmacniania rodziny i systemu pieczy zastępczej, wsparcie dla rodzin zastępczych i adopcyjnych, kampanie promujące rodzicielstwo zastępcze, utworzenie Centrum Służby Rodzinie, Poradni Rodzinnej, Punktu Konsultacyjnego.
W ramach środków własnych Województwa Mazowieckiego zorganizowano:
- seminarium w Radomiu – patronat Marszałka Województwa Mazowieckiego;
- konferencja w Sierpcu – prelekcja specjalisty pracy z rodziną;
- debata społeczna w Radomiu – patronat honorowy objął Marszałek Województwa Mazowieckiego;
- seminarium w Gostyninie – prelekcje i wykłady specjalistów pracy z rodziną;
- konkurs plastyczny promujący rodzicielstwo zastępcze w Gostyninie;
- seminarium pt.: „Rodzina na medal” w Radomiu – patronat Marszałka Województwa Mazowieckiego;
- seminarium dotyczące pieczy zastępczej i problemów rodzin biologicznych pt.: „Rodzicielstwo biologiczne i zastępcze w perspektywie XXI wieku – szanse, zagrożenia, wsparcie” w Gostyninie;
- spotkanie ekspertów w Legionowie;
- konkursy plastyczne promujące ideę rodzicielstwa zastępczego pt.: „Rodzina potrzebna od zaraz” i „Moja rodzina zastępcza” w Gostyninie;
- kampania promująca Rodzicielstwo Zastępcze w Gostyninie;
- opracowano i wydrukowano grę profilaktyczną „Pracownia pozytywnych emocji” w Radomiu.
Specjalistyczne poradnictwo skierowane do rodzin adopcyjnych
i zastępczych
Od 2020 roku dzięki Mazowieckiemu Centrum Polityki Społecznej ruszyło wsparcie w formie specjalistycznego poradnictwa skierowanego do rodzin adopcyjnych i zastępczych z terenu województwa mazowieckiego.
Zadanie pod nazwą: Zorganizowanie specjalistycznego poradnictwa rodzinnego dla rodzin adopcyjnych i zastępczych było testowane w formie pilotażu w kilku powiatach województwa mazowieckiego: m. Warszawa, warszawski zachodni, pruszkowski, piaseczyński, grójecki, żyrardowski, miński, legionowski, otwocki.
Ze względu na pozytywne przyjęcie zarówno przez samych odbiorców (ponad 120 rodzin adopcyjnych i zastępczych), jak i powiatowe centra pomocy rodzinie oraz ośrodki adopcyjne – zadanie jest nadal kontynuowane, w ramach umów wieloletnich, do roku 2023.
Dostępność profesjonalnego, specjalistycznego poradnictwa w tym zakresie jest ograniczona, bowiem rodziny potrzebują oddziaływań terapeutycznych i profesjonalnego długofalowego wsparcia.
Zadanie ma na celu umożliwienie rodzinom adopcyjnym i zastępczym dostępu do specjalistycznego poradnictwa rodzinnego, zapewnienie rodzinom diagnozy pedagogiczno-psychologicznej oraz wzmocnienie terapeutyczne dzieci i dorosłych przez specjalistów, diagnostów i terapeutów, terapię rodzin z uwzględnieniem specyfiki rodzin adopcyjnych i rodzin zastępczych.
Specjalistyczne poradnictwo dla rodzin z dziećmi z FAS/FASD.
Ze względu na brak powszechnego i kompleksowego dostępu do specjalistycznego poradnictwa na rzecz rodzin z dziećmi z podejrzeniem lub stwierdzeniem FAS/FASD realizowane jest zadanie pod tytułem: Zorganizowanie specjalistycznego poradnictwa
dla rodzin z dziećmi z FAS/FASD.
Zadanie było testowane w formie pilotażu w roku 2020 w subregionie radomskim – liczba odbiorców to ponad 100 rodzin z dziećmi z podejrzeniem lub stwierdzeniem u dzieci FAS/FASD. Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie rekomendowały dzieci i rodziny najbardziej potrzebujące wparcia.
Wychodząc naprzeciw potrzebom rodzin z dziećmi z podejrzeniem FAS/FASD umieszczonym w różnych formach pieczy zastępczej podjęto decyzję o realizacji zadania do roku 2023 również w innych subregionach województwa.
Poradnictwo obejmuje diagnozę psychologiczno-pedagogiczną rodzin, realizację programu terapeutycznego lub wskazanie kierunków i możliwości terapii, wsparcie rozwoju lub terapię zaburzeń rozwojowych u dzieci wywołanych spożywaniem alkoholu przez matki podczas ciąży, udzielanie specjalistycznego poradnictwa rodzinom, konsultacje w zakresie skutecznych metod i kierunków pracy z dzieckiem.
Wszystkie działania prowadzone są w Wydziale Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej.