Przeciwdziałanie bezdomności – o tym wyzwaniu rozmawiali przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz instytucji zajmujących się tematem. Spotkanie odbyło się z inicjatywy Wydziału Programów Społecznych Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej. Uczestnicy omówili najnowsze strategie działań w obszarze kryzysu bezdomności.
Wydarzenie odbyło się 21 maja 2024 roku w warszawskiej Klubokawiarni Pożyteczna – podmiocie ekonomii społecznej, prowadzonej przez fundację „Też Chcemy Być”, której założycielami są trzy rodziny dzieci dotkniętych niepełnosprawnością intelektualną.
Uczestnikami spotkania byli zarówno przedstawiciele instytucji, jak i organizacji pozarządowych działających na rzecz przeciwdziałania kryzysowi bezdomności: Caritas Diecezji Siedleckiej, Fundacja Najpierw Mieszkanie, Fundacja Po Drugie, Fundacja Powstań Bracie, Polski Komitet Pomocy Społecznej w Ostrołęce, Polski Komitet Pomocy Społecznej w Płocku, Polski Komitet Pomocy Społecznej Rada Naczelna, Stowarzyszenie Antidotum, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Warszawskie, Schronisko dla Osób Bezdomnych MARKOT w Dreglinie.
Jakie usługi społeczne są potrzebne
Jednym z poruszanych tematów była potrzeba deinstytucjonalizacji usług w obszarze przeciwdziałania bezdomności. Mówił o tym szerzej Piotr Olech z Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności, który zwrócił uwagę na nieprzekraczalną granicę definicyjną między tym, co jest opieką instytucjonalną a usługą w lokalnej społeczności. Ramy tej granicy powinny wyznaczać przede wszystkim prawa człowieka, zasady związane z wyborem samostanowienia i decyzyjności osób korzystających ze wsparcia, zindywidualizowaniem wsparcia i włączania w społeczność.
Wskazywał też na istotę wprowadzania różnorodnych rozwiązań pomocowych – na przykład mieszkania treningowe i wspomagane oraz objęcie usługami i wsparciem osoby znajdujące się w innych rodzajach mieszkań.
– Starałem się wyjaśnić trudne pojęcie deinstytucjonalizacji, czyli przejścia od usług w instytucjach do usług w środowisku lokalnych społeczności. W przypadku przeciwdziałania kryzysowi bezdomności oznacza to odejście od usług w noclegowniach, ogrzewalniach, schroniskach na rzecz rozwiązań mieszkaniowych. Wierzymy, że problem bezdomności można rozwiązać, a jednym ze skutecznych i efektywnych sposobów jest przenoszenie wsparcia do usług mieszkaniowych tak, żeby osoby wychodzące z kryzysu bezdomności nie tylko stały się wyposażone w mieszkania, ale także miały własny dom
– powiedział Piotr Olech.
O prewencji bezdomności, ze szczególnym uwzględnieniem małych gmin opowiedziała Kamila Suchenek-Maksiak z Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności. Zwracała uwagę na to, że skuteczność prewencji bezdomności w dużej mierze zależy od zintegrowania działań obejmujących wiele obszarów – rodzinny, zdrowotny, mieszkaniowy czy finansowy.
– Bezdomność jest jednym z największych kryzysów życiowych, który drastycznie wpływa na pogorszenie się zdrowia człowieka. A godne i bezpieczne warunki mieszkaniowe są jednym z podstawowych praw człowieka, dlatego tak ważne są wszelkie działania dotyczące prewencji bezdomności
– mówiła Kamila Suchenek-Maksiak.
Są środki unijne
W regionalnym programie – Fundusze Europejskie dla Mazowsza – przewidziane są pieniądze na przeciwdziałanie bezdomności. Po środki te mogą sięgać zarówno instytucje, jak i organizacje pozarządowe, ale też przedsiębiorstwa, służby publiczne, związki wyznaniowe. Agnieszka Zych z Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie poinformowała, że ostateczne wsparcie skierowane jest zarówno do osób zagrożonych bezdomnością, jak i osób będących w kryzysie bezdomności. Kwota przeznaczona ze środków unijnych na ten cel wynosi 4,22 mln euro, natomiast 3,2 mln euro pochodzi ze środków krajowych (w sumie ok. 32 mln zł).
Sens sieciowania się
W trakcie panelu „Sieć, forum czy federacja?” omówiono możliwości i formy współpracy regionalnej. Przykładem stało się funkcjonowanie Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności oraz platform regionalnych w innych województwach.
Po części panelowej odbyła się dyskusja, w której zabrali głos zarówno przedstawiciele organizacji pozarządowych, jak i instytucji, w tym Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej. Uczestnicy spotkania wyrazili chęć dalszego sieciowania.
Spotkanie było jednym z działań podejmowanych w ramach realizacji „Wojewódzkiego Programu Rozwiązywania Kryzysu Bezdomności Województwa Mazowieckiego na lata 2023-2027”.
