Młodzi doświadczający bezdomności są prawie niewidoczni w przestrzeni społecznej. Największy odsetek osób w grupie wiekowej 18-25 lat, będących w tym kryzysie można zauważyć w Warszawie, która przyciąga swoją atrakcyjnością i wizją lepszej przyszłości. Część młodych ucieka z domu, w którym dominuje przemoc, inni są zmuszeni do usamodzielnienia się np. opuszczając zakłady poprawcze lub domy dziecka a jeszcze inni skuszeni perspektywą lepszego życia. Rzeczywistość okazuje się często przez nich niedoszacowana. Pozbawieni środków do życia lub nieprzygotowani do dorosłości, pozostają pozbawieni dachu nad głową albo są zmuszani do częstej zmiany miejsca zamieszkania.

Bezdomność jest złożonym problemem społecznym, którego przyczyny mogą być różne, a skutki obejmują nie tylko tych dotkniętych bezdomnością,  ale i całe społeczeństwo. Kryzys bezdomności młodych w Polsce wynika m.in. z trudności ekonomicznych, braku odpowiednich warunków mieszkaniowych, problemów rodzinnych, chorób psychicznych, uzależnień, braku wsparcia ze strony społeczeństwa oraz niskiej jakości edukacji i braku możliwości zatrudnienia.

Niepoliczalny problem

Dokładne rozpoznanie skali zjawiska młodych dorosłych z doświadczeniem bezdomności stanowi znaczącą trudność. Co prawda, istnieją próby szacowania rozmiarów tego zjawiska. Wynika z nich, że „policzone” młode osoby zmagające się z bezdomnością, w zależności od przyjętych kryteriów wieku (18-30 lat), obszaru badań (ogólnopolskie, regionalne) oraz czasu (lata 2003 do 2019), stanowiły od 2,6 do 11,4% ogólnej populacji badanych.

Bezdomność młodych ludzi w Warszawie to nie tylko brak dachu nad głową, ale także problemy zdrowotne, wykluczenie społeczne, brak perspektyw rozwoju i wzrost ryzyka przestępczości. Istnieją organizacje i programy, które stawiają sobie za cel pomoc osobom bezdomnym, w tym młodym ludziom, poprzez zapewnienie schronienia, pomoc psychologiczną, pomoc terapeuty uzależnień, konsultacje prawnicze oraz wsparcie doradcy zawodowego.

Perspektywy wsparcia i rozwiązania problemu

Jednakże, aby rozwiązać ten problem w sposób długoterminowy, konieczne jest podejmowanie działań na poziomie społecznym i politycznym, które zmniejszą przyczyny i skutki bezdomności.

Wojewódzki Program Rozwiązywania Kryzysu Bezdomności Województwa Mazowieckiego na lata 2023–2027 ma być odpowiedzią na pogłębiające się zagrożenie problemu bezdomności. Zadaniem własnym samorządu województwa w zakresie kwestii bezdomności jest m.in. rozpoznawanie przyczyn ubóstwa oraz opracowywanie regionalnych programów pomocy społecznej wspierających samorządy lokalne w działaniach na rzecz ograniczania tego zjawiska. To również angażowanie organizacji pozarządowych dobrze znających temat i wspieranie ich finansowo przy realizacji konkretnych działań.

Przykładem może być Fundacja „po Drugie”, która oferuje wsparcie dla młodzieży i młodym dorosłym (18-25 lat) zagrożonym i dotkniętym bezdomnością. Udostępnia w Warszawie mieszkania treningowe, mieszkanie dla młodzieży i młodych dorosłych LGBT+, dom dla młodzieży, oferuje pomoc specjalistów i wsparcie dla nastoletnich i usamodzielniających się matek i ich dzieci. Poza tym Fundacja opublikowała raport o bezdomności młodzieży i młodych dorosłych w Polsce pn. „Dodaj Mnie”, z którego można wywnioskować, że osoby w wieku 18-25 lat unikają zinstytucjonalizowanych form wsparcia.

Trudno jest oszacować skalę bezdomności wśród młodych, m.in. ze względu na ich „niewyróżnianie się” w społeczeństwie (niezwracający uwagi ubiór, nocny styl życia). Jedno jest pewne – kryzys bezdomności dotyka coraz młodsze osoby i należy nie tylko obserwować, ale też skutecznie reagować w zakresie jego rozwiązywania. Raport dostępny jest po linkiem: https://podrugie.pl/dodaj-mnie-raport-z-projektu/?fbclid=IwAR09TOTzODdOOuZF4rtrYEKjXiVyr0GRTYkZ7GMR6sjFL6dTA8kdzabj9W8