Członkowie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego wzięli dziś udział w spotkaniu z przedstawicielami samorządu województwa mazowieckiego, aby lepiej poznać sytuację osób z Ukrainy na Mazowszu.
Zaproszeni europarlamentarzyści (wśród nich Dragos Pîslaru – Przewodniczący Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w PE) spotkali się w siedzibie Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, aby porozmawiać o działaniach, jakie podjął już samorząd województwa mazowieckiego, by wesprzeć mieszkańców Ukrainy, którzy po 24 lutego musieli opuścić kraj z powodu agresji Rosji na ich państwo.
Celem wizyty było uzyskanie dodatkowych informacji na temat dostępu uchodźców do ochrony socjalnej i polityki rynku pracy UE oraz wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Gwarancyjnego.
Nowi mieszkańcy Mazowsza
Według najnowszych danych Straży Granicznej (z 10 maja 2022 r.), od początku agresji Rosji na Ukrainę (czyli od 24 lutego), granicę polsko-ukraińską przekroczyło już prawie 3,3 mln uchodźców z Ukrainy, większość to kobiety i dzieci. Tylko w ostatniej dobie przed wydaniem komunikatu Straży Granicznej przybyło 17 tys. uchodźców z Ukrainy.
Dane pozyskane z ośrodków pomocy społecznej na temat osób z Ukrainy przebywających w gminach województwa mazowieckiego wskazują, że na terenie naszego regionu znajduje się ok. 500 tys. takich osób, z czego ogromną większość stanowią kobiety i dzieci. Większość z nich (ok. 90 proc.) przebywa w regionie warszawskim stołecznym (stolica z okolicznymi powiatami).
Obecnie ok. 220 tys. osób uzyskało już na Mazowszu numer PESEL.
– Mazowsze jako region wypracowujący wysokie PKB, największy w kraju, w naturalny sposób skupia ogromną liczbę osób uciekających z Ukrainy. Z pewnością liczą tu oni na większe możliwości wsparcia, znalezienie pracy – mówił marszałek Adam Struzik. – Mimo to problemy, które się pojawiają, są takie same jak w innych częściach kraju: potrzebne jest zakwaterowanie, wyżywienie, włączenie w rynek pracy, a co za tym idzie – stworzenie miejsc opieki dla dzieci. Wszystko to musi odbywać się przy wsparciu środków unijnych, ale z założeniem, że będą to dodatkowe środki, skrojone właśnie na te potrzeby i dające tworzenie elastycznych projektów, bo sytuacja jest dynamiczna.
Nowa sytuacja społeczna
Napływ nowych osób zwiększył m.in. zapotrzebowanie w podstawowych kwestiach społecznych. Dyrektor Marcin Wajda zwracał uwagę na to, że po raz kolejny ze środków unijnych, które przeznaczone są na politykę spójności, rozwiązywane są problemy wynikające z sytuacji kryzysowej (wcześniej pandemia, obecnie skutki wojny na terenie Ukrainy) – w obu przypadkach w ramach jednego regionalnego programu operacyjnego przeznaczonego na lata 2014-2020.
– Dotychczasowe problemy społeczne nie znikają, dochodzą wręcz nowe. Staramy się na bieżąco reagować – zarówno w obszarze ochrony zdrowia, jak i polityki społecznej. Uruchamiamy środki z budżetu województwa, ale potrzebne jest dodatkowe wsparcie – zauważała Elżbieta Lanc.
W trakcie dzisiejszego spotkania omówiono działania, które samorząd województwa zrealizował na rzecz uchodźców z Ukrainy od początku wybuchu wojny. Aleksander Kornatowski – dyrektor Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej miał okazję mówić o projekcie dotyczącym tworzenia i wydawania posiłków osobom z Ukrainy, który ze środków budżetu województwa (2 mln zł) realizowany jest przez 11 organizacji (podmiotów ekonomii społecznej) z całego Mazowsza.
Emilia Jędrej – zastępca dyrektora Wojewódzkiego Urząd Pracy w Warszawie mówiła o szeregu form pomocy wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz specustawy dotyczącej osób z Ukrainy. Poinformowała również o dodatkowym instrumencie rynku pracy, jakim mogą być wsparci obywatele Ukrainy, czyli kształceniu ustawicznym w ramach Krajowego Funduszu Szkoleniowego, które obejmuje m.in. kursy językowe – np. z języka polskiego, studia podyplomowe, egzaminy umożliwiające uzyskanie dokumentów potwierdzających nabycie umiejętności, kwalifikacji lub uprawnień zawodowych.
Plany
Przedstawione były również projekty realizowane przez jednostki samorządu województwa. WUP wraz z Izbą Gospodarczą Hotelarstwa Polskiego złożył ofertę wspólną w ramach konkursu ofert „Razem Możemy Więcej – Pierwsza Edycja Programu Aktywizacyjnego dla Cudzoziemców na lata 2022 – 2023” ogłoszonego przez MRiPS . Celem tego projektu jest wzrost aktywności zawodowej 150 osób w wieku powyżej 18 r.ż. – zgodne z polskim prawodawstwem z wyłączeniem „szarej strefy”, z uwzględnieniem skutecznego łączenia życia na uchodźctwie z macierzyństwem, wychowaniem dzieci i świadomością samoutrzymania.
MCPS przygotował w ramach RPO WM projekt pozakonkursowy na 16 mln zł (z czego 13 mln zł dofinansowania), który ma być realizowany z samorządami lokalnymi, by zaspokoić podstawowe potrzeby bytowe osób z Ukrainy przebywających na terenie tych samorządów.
Rekomendacje dla Komisji Europejskiej
W trakcie spotkania marszałek Adam Struzik kolejny raz przedstawił propozycje działań, które powinny być podjęte na poziomie instytucji unijnych, by realnie pomagać uchodźcom.
Wśród nich zostały wymienione m.in. potrzeba finansowania projektów w 100 proc. z EFRR, przyspieszenie działań na rzecz zmniejszenia zużycia paliw kopalnych (w tym uniezależnienia się od źródeł rosyjskich) i przechodzenia na odnawialne źródła energii oraz zmniejszenie zużycia energii. Marszałek województwa mazowieckiego podkreślił także, że obecna sytuacja wymusza również potrzebę wsparcia rolnictwa. Obserwowane problemy na rynku rolnym (wzrost kosztów produkcji, szoki podażowe związane z ograniczenie produkcji zbóż w Ukrainie) będą powodowały niedobry żywności w niektórych państwa członkowskich i wzrost cen.
Ze strony Parlamentu Europejskiego gośmi byli: Dragos Pîslaru (Renew) – Przewodniczący Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w PE, Jarosław Duda (EPP), Marc Angel (S&D), Vilija Blinkevičiūtė (S&D), Simona Baldassare (ID) oraz Elżbieta Rafalska (ECR).
Samorząd województwa mazowieckiego reprezentowali m.in.: marszałek województwa Adam Struzik, członek zarządu województwa Elżbieta Lanc, dyrektor Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej – Aleksander Kornatowski, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich w urzędzie marszałkowskim – Marcin Wajda, zastępca dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy – Emilia Jędrej oraz zastępca dyrektora Departamentu Organizacji ds. Bezpieczeństwa Publicznego w urzędzie marszałkowskim – Joanna Sokołowska.
